Чӑваш пурнӑҫӗнче ял-йышпа пухӑнса ирттерекен йӑла-йӗрке чылай. Вӗсене пирӗн асаттесем уявланӑ, хальхи вӑхӑтра вара атте-аннесем ҫуркунне, ҫулла, хӗлле е кӗркунне ялан пӗр вӑхӑта пӑхӑнса ирттереҫҫӗ.
Кашни уявӑнах авалтан килекен хӑйне евӗр пӗлтерӗшӗ, сӑмахлӑхӗ, юрри-ташши, илемӗ пур. Ҫӑварни уявӗнче сив хӗле ӑсататпӑр, ҫуркуннене, ҫуллана кӗтсе илмелли шухӑш-туйӑма палӑртатпӑр. Ҫӑварни юрри-такмакӗ ҫӗр ӗҫӗпе те тачӑ ҫыхӑннӑ. Ку уява хирти ӗҫсене хӑвӑрт, вӑр-вар пуҫтармалла пултӑр тесе ирттереҫҫӗ.
Красноармейски районӗнчи Упи шкулӗн ачисем те ҫав йӑласене ирттереҫҫӗ — нарӑсӑн 16-мӗшӗнче вӗсем «Ҫӑварни уявне» паллӑ тунӑ. Унта 5-7 класс ачисем хутшӑннӑ.
Ҫӑварни — пысӑк та савӑнӑҫлӑ уяв. Ӑна ӗлӗк-авалхи Италири шавлӑ карнавалсенчен пуҫланнӑ теҫҫӗ. Ҫӑварни кунӗсене Мӑнкун умӗнхи типпе кӗриччен 8 кун маларах (пӗр вырсарникунтан пуҫласа тепӗр вырсарникунччен) уявлаҫҫӗ. Ку уяв кашни ҫул пӗр вӑхӑтра килмест, вӑл Мӑнкун хӑҫан пулассипе тачӑ ҫыхӑннӑ.
Ҫӑварни пуҫламӑшӗ — Аслӑ ҫӑварни. Кӑҫалхи календарьпе аслӑ ҫӑварни нарӑсӑн 12-мӗшӗнче пулчӗ, вӗҫӗ — Кӗҫӗн ҫӑварни. Вӑл нарӑсӑн 18-мӗшӗнче пулать.
Красноармейски районӗнче ача пахчисенчен пӗрне хупса хунӑ. Анчах яланлӑхах мар. Ҫивӗч респираторлӑ вирус инфекцийӗ лӑпланиччен. Эпидемиологи тухтӑрӗсем шӑпӑрлансем пӗри хыҫҫӑн тепри чирленӗ хыҫҫӑн ача пахчине хупма йышӑннӑ.
Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче те чирлекенсем йышлӑ. Ҫавна пулах темиҫе шкулти хӑш-пӗр класра вӗрентмеҫҫӗ. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби хӑйсен сайтӗнче нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗ тӗлнехи лару-тӑрӑва илсе кӑтартнӑ. Унта пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти виҫӗ шкулти виҫӗ класа хупнӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарта — пилӗк шкулти вунпӗр класа.
Пневмонипе чирлекенсене иртнӗ эрнере 233 тӗслӗх шута илнӗ. Унчченхи эрнеринчен ҫак цифра 9,3 процент пӗчӗкрех иккен. Пневмонипе чирлекенсенчен 47,2 проценчӗ — ачасем.
Ҫак кунсенче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ҫак уйӑхра «Битва лицеев» (чӑв. Лицей кӗрешӗвӗ) турнир пырать.
Ӑс-тӑн тупӑшӑвӗ кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче пуҫласа иртнӗ. Ун чухне ачасем математикӑпа пӗлӗве тӗрӗсленӗ. Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче ачасем физикӑпа, кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче информатикӑпа пӗр-пӗрин хушшинче тупӑшӗҫ.
Турӑн пӗрремӗш тапхӑрне хутшӑннисемпе ЧПУ Андрей Александров ректорӗ, прикладной математика, физика, информаци технологийӗн факультечӗн деканӗ Александр Иваницкий тӗл пулнӑ, вӗсене ырӑ суннӑ.
Ун чухне Шупашкарти 2, 3, 4, 44-мӗш лицейри, 1, 2, 5-мӗш гимназири, 62-мӗш шкулти; Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри, 6-мӗш гимназири, 20-мӗш вӑтам шкулти; Ҫӗрпӳри 1-мӗш вӑтам шкулти, Красноармейски районӗнчи Тракри вӑтам шкулти 13 команда хутшӑннӑ. Пӗрремӗш вырӑна Шупашкарти 3-мӗш лицейри ачасем тухнӑ, иккӗмӗшӗнче — 5-мӗш гимназирисем, виҫҫӗмӗшӗнче —Шупашкарти 44-мӗш лицейрисем.
Мала тухнисене хӑйсем патне вӗренме кӗме ЧПУ 5 балл парассине пӗлтернӗ.
Паян республикӑри тата тепӗр вырӑнта, Ҫӗрпӳ районӗнчи Туҫи ялӗнче, фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлнӑ. Ӗнер модульлӗ ФАП Красноармейски районӗнчи Шывпуҫ ялӗнче пурӑнакансем валли ӗҫлесе кайнӑччӗ.
Хӗрлӗ хӑйӑва касма республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Алексей Кизилов, вырӑнти пуҫлӑхсем хутшӑннӑ.
Юлашки ҫулсенче ялсенчи кашни тӑваттӑмӗш ФАПа ҫӗнӗрен туса лартнӑ. Ҫӗнӗ ҫул ҫитиччен тухтӑр ҫурчӗсем ҫавӑн пекех Канаш районӗнчи Сиккасси ялӗнче, Красноармейски районӗнчи Шывпуҫ ялӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче Аксарин ялӗнче, Вӑрнар районӗнчи Сӑкӑт ялӗнче, Шупашкар районӗнчи Карачурара уҫӑлмалла. Ҫӗрпӳ районӗнче ҫывӑх вӑхӑтра тата тепӗр тӑватӑ фельдшерпа акушер пункчӗ туса лартмалла. Вӗсене те хӑвӑрт тӑвакан мелпе хӑпартса лартӗҫ.
2018—2019-мӗш ҫулсенче Чӑваш Енре тепӗр 50 фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлмалла. Ҫакна паян республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Алексей Кизилов пӗлтернӗ. Кун пирки вӑл Красноармейски районӗнчи Шывпуҫ ялне фельдшерпа акушер пунктне уҫма кайсан вырӑнти халӑха каланӑ.
Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, ҫак кунсенче республикӑри хӑш-пӗр районта тухтӑр ҫурчӗсем тата уҫмалла. Вӗсенчен пӗри Шупашкар районӗнчи Карачурара пулӗ. Анчах фельдшерпа акушер пункчӗ мар, пӗтӗмӗшле практика врачӗн офисӗ. Хальччен те унта аслӑ пӗлӳллӗ тухтӑр ӗҫленӗ-ха. Анчах офисӑн хӑйне ята ҫурт пулман.
Ҫакна та пӗлтерер: 2013—2017 ҫулсенче ореспубликӑра 150 ФАП уҫнӑ. Маларах эпир асӑннӑ Красноармейски районӗнчи Шывпуҫӗнчи шучӗпе — 151-мӗш.
Красноармейски районӗнче пурӑнакан нумай ачаллӑ ашшӗ судра явап тытнӑ. ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын экстремизм сӗмӗллӗ преступленишӗн суд сакки ҫине лекнӗ.
Следстви тата суд акӑ мӗн палӑртнӑ: 2016-2017 ҫулсенче хайхискер хӑйӗн компьютерӗпе тата телефонӗпе усӑ курса халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страници ҫинче тӗрлӗ наци ҫыннисене, тӗрлӗ тӗне ӗненекенсене хирӗҫме хӗтӗртекен аудио- тата видеофайлсем вырнаҫтарнӑ.
Ҫак арҫын ҫул ҫитмен пилӗк ачана ҫитӗнтерет. Судья ҫакна шута илсе приговора ҫемҫетнӗ. Ҫапла майпа нумай ачаллӑ ашшӗн патшалӑха 350 сехет ӗҫлесе татма тивӗ.
Ӗнер Красноармейски районӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн анлӑ ларӑвӗ иртнӗ. Пӗрлӗх ертӳҫи Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ И.А. Прокопьев тухса калаҫнӑ. Унта район энциклопедине кӑларас ӗҫ йывӑррӑн пынине те сӳтсе явнӑ.
Ларура районтан тухнӑ паллӑ ентешсен юбилейӗсем ҫинчен Гурьева С.А. вулавӑшҫӑ, Константинов В.З. таврапӗлӳҫӗ чарӑнса тӑнӑ. Юбилейҫӗсен ячӗпе «Нестер Янкас вулавӗсем» иккӗмӗш ӑслӑлӑх конференцийӗпе таврапӗлӳҫӗсен анлӑ ларӑвне ирттермелле тесе йышӑннӑ. Сӑмах май, «Нестер Янкас вулавӗсем» ӑслӑлӑхпа таврапӗлӳ конференцийӗн материалӗсем уйрӑм кӗнекен пичетленсе тухнӑ. Ӑна кун ҫути кӑларма тӗп вулавӑш ӗҫченӗсем тӑрӑшнӑ.
Правлени пайташӗсем ҫӗнӗрен виҫӗ секци йӗркеленӗ: литературӑпа журналистика, музыка тата ӳнер. Вӗсене Ершов Н.Г. поэт, Казаков А.Н. ӳнерҫӗ тата Никоноров Н.М. янкасҫӑсем ертсе пырӗҫ. Секцисенчи комиссисен йышне те ҫирӗплетнӗ.
Канаш хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Владислав Софронов ӗнер ӗҫлеме пӑрахнине Чӑваш халӑх сайчӗ паян ирех пӗлтернӗччӗ.
Ӗнер тата тепӗр ҫын та унчченхи пукана хӑварнӑ. Ку ҫын — Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Молотков. Контрактпа пӑхса хӑварнӑ вӑхӑт ҫитичченех хӑйне ӗҫрен хӑтарма ыйтса вӑл ҫырнине Районти депутатсен пухӑвӗ ӗнер черетсӗр, 22-мӗш, ларӑва пухӑнсах пӑхса тухнӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне халӗ Яков Григорьев пурнӑҫлать.
1965-мӗш ҫулта Красноармейски районӗнче ҫуралнӑ Сергей Молотков кандидатурине районти Депутатсен 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче иртнӗ пухӑвӗнче пӑхса тухса ҫирӗплетнӗччӗ. Сергей Львович унччен те район администрацийӗнчех ӗҫленӗччӗ. Ун чухне вӑл район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче — ял хуҫалӑхӗпе экологи пайӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑччӗ.
1 ҫулти ачана пульницӑна илсе ҫитернӗ. Пӗчӗкскерӗн урине тӑм илнӗ-мӗн. Шартлама сивӗ мар-ҫке-ха, эппин, ачапа кунашкал пӑтӑрмах епле сиксе тухнӑ?
Чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 11 сехетре Красноармейски районӗнче 1 ҫулти хӗрача ҫара уран картишне тухнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ ҫав вӑхӑтра мӗн тунӑ-ха? Вӗсем ача пӳртре ҫуккине тӳрех асӑрхаман имӗш. Кӑштах вӑхӑт иртсен ҫеҫ ача картишре ҫара уран чупнине курнӑ.
Ашшӗ-амӑшӗ тӳрех васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Ачана районти тӗп пульницӑна илсе ҫитернӗ. Тухтӑрсем унӑн урине тӑм илнине палӑртнӑ. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.
Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче йӗрке хуралӗн ӗҫченӗсем ӳсӗр шкул ачине тытса чарнӑ. Арҫын ача ҫул хӗррипе утнӑ, вӑл урӑ пулман.
ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, ӳсӗр ачана Красноармейски районӗнче тытса чарнӑ. Хайхискере йӗрке хуралҫисем полици участокне илсе ҫитернӗ.
ҪҪХПИ иртен-ҫӳрене тимлӗрех пулма ыйтать. Урамра ӳсӗр ачана курсан тӳрех полицие шӑнкӑравлӑр.
Ашшӗ-амӑшӗн те асӑрхануллӑ пулмалла. Ачисем ӑҫта тата мӗн туса ҫӳренине сӑнасах тӑмалла.
+16.3 °C